Nowo wprowadzony program współdziałania tworzy wizję porozumień i wzajemnego zaufania między przedsiębiorcą, a administracją skarbową. Umowa ma nieść za sobą szereg korzyści, jakie przedsiębiorca może pozyskać decydując się na jej zawarcie, jednak nie można zignorować wad na jakie narażony jest podatnik. Warto zwrócić uwagę na cel wprowadzenia takiego programu, który ma być również narzędziem minimalizowania skutków nadmiernych optymalizacji czy różnym form unikania opodatkowania.
Jakie korzyści dla przedsiębiorcy?
Jak przedstawia Ministerstwo Finansów, pierwszorzędną korzyścią oferowaną przez program jest zindywidualizowana obsługa i podejście do działań podatnika, które dostosowywane są bezpośrednio do formy jego działalności gospodarczej. Co ważne, dzięki funkcjonalności programu możliwe jest zminimalizowanie kosztów, które generowane są w sytuacji wieloletnich kontroli podatkowych wymagających angażowania dodatkowej ilości specjalistów w związku z prowadzonymi postępowaniami. Wynikać to ma m.in. z ustabilizowanego zarządzania wewnętrznego firmy, które będą rezultatem z uprzednio określonych ram nadzorczych. Celem, ma być gwarancja kontroli kwestii podatkowych i odpowiedniego wypełniania obowiązków.
Transparentność przedsiębiorcy względem administracji skarbowej ma gwarantować przewidywalność kwoty podatków w związku z kosztami publicznoprawnymi. Organy podatkowe zapewniają przy tym, iż systematycznie będą udzielały odpowiedzi oraz odpowiednio konsultowały wątpliwe dla przedsiębiorcy kwestie.
Dodatkowo, organ podatkowy będzie odpowiednio dostosowywał formę i częstotliwość swoich kontroli po uprzednim uwzględnieniu procedur przedsiębiorcy. Tak więc, częstotliwość nadzorcza w zakresie regulacji podatkowych będzie zależna od wewnętrznych przepisów przedsiębiorcy, które będą monitorowane pod względem prawidłowości w zgodzie z przepisami podatkowymi. Podkreślić przy tym należy, że program współdziałania zapewnia przestrzeganie uprzednio skonkretyzowanych ustaleń między przedsiębiorcą a organem skarbowym.
Biorąc powyższe pod uwagę, program współdziałania może być narzędziem, które unormuje dotychczasowe relacje z organami podatkowymi, a podatnik korzystający z takiego programu będzie identyfikowany jako przedsiębiorca wiarygodny, który świadczy usługi przy zachowaniu odpowiedniej jakości.
Wady programu współdziałania
Liczne zapewnienia i korzyści wynikające z programu mogą z pewnością zachęcić przedsiębiorców do zawarcia umowy z organem skarbowym. Nie można jednak pominąć istotnych wad programu. Podkreślić należy, że realizacja umowy wiążę się z licznymi obowiązkami ze strony przedsiębiorcy, który bez dokonania określonych czynności nie może skorzystać z powyższych dogodności. Ponadto, kontrowersyjnie szeroki zakres informacji jaki przedsiębiorcy będą zobligowani przekazać Szefowi KAS budzi wątpliwości.
Przedsiębiorcy zobowiązani będą do zapewnienia odpowiedniego i skutecznego mechanizmu zarządzania obowiązkiem i ryzykiem podatkowym. W związku z tym, przewidywane są dwa audyty, które podatnik powinien pomyślnie przejść. Pierwszym z nich jest audyt wstępny, na podstawie którego przed zawarciem umowy o współdziałanie podatnik powinien zapewnić Szefowi KAS odpowiednią weryfikację rozliczeń podatkowych, a także możliwości sprawdzenia jego prawidłowego procesu nadzorczego w firmie dotyczących funkcji podatkowych. Takie działanie wymaga całkowitej weryfikacji pod względem prawidłowej realizacji zobowiązań podatkowych przez przedsiębiorcę w okresie 2 lat podatkowych poprzedzające rok, w którym podatnik wystąpił z wnioskiem o podpisanie umowy o współdziałanie oraz okres od początku roku podatkowego, w którym podatnik wystąpił z wnioskiem, do dnia zakończenia audytu. W konsekwencji, monitorowane są wewnętrzne procesy podatkowe, które zapewniają gwarancję, iż przedsiębiorca odpowiednio zarządza ryzykiem podatkowym, a także dysponuje odpowiednimi narzędziami do prawidłowej realizacji zobowiązań podatkowych. Drugim z kolei audytem ma być audyt monitorujący, który przeprowadzany będzie po zawarciu umowy w sposób ciągły i ma kontrolować w sposób skuteczny i efektywny zrealizowaną umowę.
Co więcej, przedsiębiorca bez uprzedniego wezwania zobligowany będzie do udostępniania informacji dla Szefa KAS o wszelkich kwestiach, które mogłyby mieć wpływ na ewentualną korzyść podatkową. Tak ściśle określone warunki mogą wzbudzać niepokój i wątpliwości przedsiębiorców.
Zwróćmy uwagę na stopień ingerencji administracji skarbowej w działalność przedsiębiorstwa. Przed zawarciem umowy o współdziałanie konieczna jest weryfikacja obecnego systemu i procesów w danym przedsiębiorstwie. Audyt może zakończyć się wydaniem opinii bądź zaleceniami, które powinny zostać usunięte przez podatnika w celu skorzystania z programu współdziałania. Zakres ten daje uprawnienia organowi podatkowemu do wglądu historii przedsiębiorstwa, a w przypadku negatywnej oceny, umowa o współdziałanie nie może zostać zawarta. Zatem decydując się na program współdziałania należy mieć na uwadze, czy procesy mechanizmów firmowych służące do nadzoru podatkowego oraz poprawność pełnienia zobowiązań podatkowych są wystarczająco skuteczne do wydania pozytywnej opinii.
Ponadto, podatnik na podstawie umowy zobowiązuje się od przestrzegania ściśle określonych ram wewnętrznego nadzoru podatkowego. Można stwierdzić, że przedsiębiorca w pewnym stopniu staje się podmiotem przyporządkowanym administracji skarbowej, a więc każde jego działanie musi zostać racjonalnie przemyślane. Podsumowując, należy wziąć pod uwagę skalę monitorowania na jaki decydują się przedsiębiorstwa chcące skorzystać z programu współdziałania. Należy także rozważyć czy proporcjonalnym do podejmowanej współpracy jest przekazywanie tak szerokiej sfery informacji na temat działalności i czy faktycznie korzyści z tego tytułu są rzeczywiście opłacalne.